ضرب المثل چند مرده حلاجی به چه کسی بر می گردد

وقتی کسی حرفی را می زند که از عهده وی از نظر دیگران خارج از وقت امکان ندارد که تو بتواند آن کار را انجام دهد این ضرب المثل را برای وی به کار می برند منظور کنایه ای بدین معنی است که تو نمی توانی آن کار را انجام دهی. در کتاب امثال و حکم علامه دهخدا معنی چند مرد حلاج بودن کنایه به انجام کاری می گویند ، اما چرا مرد آن را به حلاج نسبت می دهند بعضی پندار می کنند که مربوط می شود به شخصی که در خیابان پنبه می زند، اما کاملاً در اشتباه به سر می برند ، منظور از این ضرب المثل منصور حلاج می باشد ، وی یکی از بزرگ ترین عارفان دنیا محسوب می شود و در بیضا از شهرستان های استان فارس به دنیا آمده است ، پدر منصور در خوزستان به کار حلاجی مشغول بود و به همین دلیل به وی چنین لقبی را داده اند.

حسن بن منصور حلاج از معروف ترین عارفان ایرانی می باشد که به دلیل داشتن سیر و سلوک در عرفان به درجات بالایی دست یافته بود و در دوران خلیفه عباسی در شهر بغداد به دستور مقتدر و حکم قاضی شهر گردنش زده شد ، در سال 296 هجری در بغداد شورشی روی داد که به حسن بن منصور تهمت شعبده باز زده شد و حکم اعدام وی پس از آن صادر و از آنجا که او شخصی عارف بود هرگز از عقیده خود کوتاه نیامده و در آخر جان خود را از دست داد.

بعضی افراد او را در زمره اولیای خداوند می دانستند و عده ای هم نعوذبالله او را هم تراز با خداوند می دانسته و بر کلمات وی استناد می کردند ، هنگامی که منصور حلاج اعدام می شد ابتدا دست هایش را زدند و سپس وی شروع کرد به خندیدن ، از وی پرسیدند به چه دلیل می خندی؟ در جواب پاسخ داد دستی که به آدمی بسته است به آسانی جدا می شود،

در تاریخ ثبت شده است پس از آن که چشم های او را از کاسه در آوردند و زبانش را بریدند در شهر بغداد شورش به پا شده است ، فردا صبح سر منصور از گردنش جداکردن و منصور هنگام مرگ لبخند به لب داشته است.

این ضرب المثل را از آنجا به حسن بن منصور نسبت می دهند که وی آدمی دارای استقامت فراوان بوده است و هنگامی که شخصی سخنی خارج از توان خود می زند ، مردم منتظر هستند ببینند که او از عهده ی کار برمی آید و استقامت کافی در این زمینه دارد یا نه.